Samenspel

Samenwerking en afhankelijkheid

De donkere winters in Lapland hadden mij aan het denken gezet. Was het zonlicht in de zomer echt het probleem – of juist de lange periode waarin het in de winter ontbrak? Bij Fynn had ik nog geen rode draad gevonden, en hij kon het mij ook niet vertellen. Ondertussen begon mijn eigen lichaam signalen af te geven: herstel na inspanning duurde langer, spierpijn kwam sneller, en mijn opgebouwde conditie gleed langzaam weg. Te veel of te weinig beweging kon het niet zijn. En mijn microbioom had ik juist zorgvuldig versterkt, met een voedzaam, onbewerkt dieet.

Het lichaam is als een orkest: pas als alles goed samenwerkt, klinkt het harmonieus. Het microbioom is de dirigent die de balans bewaakt.

Misschien was het toeval, misschien intuïtie. In diezelfde periode begon ik rendierlever te eten – passend bij de cultuur. Voor mij was het een onverwachte delicatesse. De rijkdom aan vitamine A was mij bekend. Maar dat deze pas tot zijn recht komt wanneer ook vitamine D voldoende aanwezig is, wist ik nog niet. Precies die schakel ontbrak – bij mij en misschien ook bij Fynn. Tijdens de lange maanden waarin koning winter heerst, blijft de zon laag, de lucht stil, de huid bedekt. Het lichaam maakt dan geen vitamine D aan – iets wat het normaal gesproken via de huid doet.

Meten is niet altijd weten

Als één schakel ontbreekt, verschuift het evenwicht. Niet meteen, maar stilletjes. De beschermende laag raakt dun. Wat bedoeld was als ondersteuning, kan dan ongemerkt gaan tegenwerken. Het lichaam zegt niet wat er mist, maar laat het voelen. Wat zacht begint, wordt steeds luider als het geen gehoor vindt.

Wat het lichaam vertelt, laat zich niet vangen in losse getallen. Het vraagt om het zien van het samenspel, niet om het optellen van cijfers.

En toch zoeken we houvast in cijfers. Alsof het lichaam zich laat vangen in een uitslag. Maar wat in het bloed verschijnt, is zelden het hele verhaal. Vaak is eerst nog omzetting nodig voordat iets werkt. En hoe goed dat lukt, verschilt van lichaam tot lichaam. Wat laag lijkt, hoeft geen tekort te zijn. Wat normaal oogt, zegt weinig zonder samenhang.

Bij Fynn is herstel van het samenspel een proces van kleine stappen. Het vraagt meer dan voeding alleen – ook afstemming tussen spel, beweging, rust en uitdaging. Wat hij eet is nu nog puurder. Timing en inhoud zijn afgestemd op zijn lichaam, dichter bij wat zijn wilde voorouders ooit aten. Zo ontstaat ruimte om te verteren wat verteerd mag worden – op alle lagen. Elke aanpassing brengt een nieuw inzicht, in een ritme dat meebeweegt met de seizoenen.

Via zijn ogen leer ik nieuwe dingen zien. Volgende winter zal blijken of zijn neus minder verkleurt en of zijn ogen echt tot rust zijn gekomen.

Marlou Gulikers